DARDO Instituto do Deseño e das Artes Contemporáneas

deseño gráfico

 

Reimundo Patiño: A Coruña, 1936-1985

Pintor e ilustrador de cómics.

Xaquín Marín: Ferrol, 1943

Historietista, humorista gráfico, debuxante e ilustrador.

2 viaxes

Brais Pinto Gráfica,Madrid

2 viaxes é o primeiro libro de cómic editado en galego e Xaquín Marín e Reimundo Patiño son considerados os creadores deste xénero en Galicia. Reimundo deixou, ademais, un importante legado teórico ao respecto. Xaquín Marín, á súa vez, foi insistente no seu compromiso co cómic galego. Xuntos debateron sobre como había de ser o cómic galego e alternaron o grafismo narrativo coa pintura e a colaboración en revistas. Ambos loitaron porque o cómic acadase unhas canles formais e expresivas propias. Neste libro editado na segunda etapa editorial de Brais Pinto propoñen dúas viaxes. A primeira, conducida por Xaquín Marín titulada O longo camiño de volta dende as estrelas. A segunda viaxe, debuxada por Reimundo Patiño titúlase A saga de torna no tempo. Estes dous relatos visuais son independentes, co seu grafismo particular. Reimundo é máis experimental, máis barroco, máis expresionista, coa enerxía convulsa da súa pintura. A viaxe é aquí unha metáfora de Galicia. No caso de Xaquín Marín, defínese o que será o seu estilo, coa rotulación e composición da páxina que lle serán características, o gusto polos primeiros planos, o coidado dos fondos e os segundos planos, o punto de vista elevado e unha estudiada profundidade de campo, ou a singularidade dos seus globos, que se empoderan coma un elemento plástico máis da viñeta.

 

EE.UU, 1914-1996

Deseñador gráfico e director de arte

Cartel da máquina de escribir Lettera 22 para Olivetti

Paul Rand era moi analítico, valorando as diferentes posibilidades de cada deseño, sen deixar nada ao azar, aínda que as súas formas en composicións asimétricas proxectarán o contrario. Pero unha vez decidida a vía conceptual e aprehendida a esencia simbólica, resolvíase máis libre e expresivamente, de maneira intuitiva, atendendo á forma, á cor, á proporción ou á escala, como quen compón unha pintura, sempre con especial coidado no uso da tipografía. Trátase de transmitir conceptos reais, de reinterpretar a mensaxe. Porque se en algo resultou pioneiro, é en como soubo manipular a forma e o texto para proxectar deseños abstractos con contido. Todo tiña un porque e a fin última era comunicar, facer brillar unha idea. Porque o resto chegaba de forma natural: a cor, o sentido da proporción, o dinamismo da tipografía, os desequilibrios equilibrados. Para iso, utilizará a colaxe, a montaxe e o humor, en moitos casos a partir de formas simbólicas básicas, para destilar conceptos en estruturas de gran dinamismo.

 

EE.UU,1914-1996

Deseñador gráfico e director de arte

Portada da revista Profils n.º 3

Revista con presentación tipográfica de Alvin Lustig

Paul Rand é pioneiro e figura chave para entender o deseño moderno en Estados Unidos e de cada un dos seus deseños sempre emerxe algo inesperado. Todos eles son orixinais, singulares, aínda que tamén altamente reconocibles, talvez porque obedecen a unha axilidade visual sen paragón. Non poucas figuras considerarano como o gran herdeiro do legado do modernismo en América, entre eles Lázsló Moholy-Nagy. O propio Rand confesará a súa atracción por creadores como Kandinsky, Picasso, Van Doesburg ou Léger, pero sobre todo por Paul Klee. Tamén polas portadas de Verve deseñadas por Matisse ou as que varios artistas realizarán para Transition, entre elas unha excepcional de Miró. De todos eles buscará captar a súa esencia, dependendo dos intereses que tivese en cada deseño, algúns decididamente dadaístas, outros capaces de convocar a simultaneidade futurista dunha maneira máis abstracta, outros de deriva surrealista e por último os inspirados no constructivismo de autores como Alexander Rodchenko ou Ladislav Sutnar.

 

Alemania, 1922 - 1991

Deseñador gráfico e tipógrafo alemán que apostou polo deseño como motor para a consolidación da empresa e o mundo industrial, coa convicción das posibilidades transformadores do deseño na sociedade. Foi un dos fundadores da Hochschule für Gestaltung Ulm (HfG, Escola Superior de Deseño de Ulm, 1953) e está considerado un dos deseñadores europeos máis influentes do século XX. Entre os seus proxectos destacan as imaxes corporativas de Braun, Lufthansa, ERCO e dos Xogos Olímpicos de Múnic.

Cartel informativo para os Xogos Olímpicos de Múnic

A sistematización do programa de Otl Aicher para os XX Xogos Olímpicos de Múnic (1972) levoulle a realizar un manual de identificación para a aplicación do símbolo creado —unha sorte de sol en espiral— e a elixir a paradigmática Univers de Adrian Frutiger como tipografía. Ademais, estableceu un sistema de retícula e restrinxiu a paleta cromática para lograr unha maior harmonía visual. Para cada deporte deseñou un pictograma, algo que herdarán outras edicións como a destacada XXIII Xogos Olímpicos de Los Ángeles en 1984. De fácil identificación, evitando calquera tipo de barreira lingüística, Aicher conseguirá sistematizar aínda máis o logrado por Lance Wyman e Eduardo Terrazas catro anos antes para os Xogos celebrados en México, onde a funcionalidade da sinalización levou á seguinte afirmación en The New York Times: «Aínda que sexa analfabeto en calquera idioma, poderá desenvolverse na súa contorna, mentres non sexa daltónico».

 

Londres, 1958

Creador multidisciplinar pop minimalista

Deseño de portada para Blur: the best of

Nas obras de Julian Opie a distancia ante o retratado resulta clave porque, como espectadores, podemos ver o noso propio reflexo, xa que a televisión e a publicidade, a moda ou o cine, fannos totalmente intercambiables. Coas súas obras rescata a importancia da contemplación como exercicio visual. Porque as súas imaxes non traen ningunha mensaxe, manifestanse como recipientes de significados diversos sacados tanto da historia das imaxes como da experiencia visual do público. Julian Opie busca a asociación visual, fragmentando a experiencia da nosa mirada a partir dunha contemplación máis pura que converte o cotiá en icónico e a nosa presencia nunha sorte de logotipo. De ahí que en moitos casos se acercara ao deseño, como cando deseña un reloxo para Swatch con motivo do 40 aniversario do Festival de Jazz de Montreal ou unha portada para o grupo Blur.

 

EE.UU, 1955

Deseñador gráfico e director de arte

Revista Ray Gun. nº 58

David Carson é un exemplo de como se pode destilar hoxe a actitude dadaísta aproveitando as novas tecnoloxías para experimentar coas aplicacións informáticas. Carson evitou as restricións tradicionais do exercicio de maquetación, primeiro como director de arte de Transworld Skateboarding ( TWS) a mediados dos oitenta e máis tarde nas revistas de negocios Beach Culture e Surfer. Pero será, sobre todo, na revista Ray Gun onde conseguirá varios dos seus logros máis soados. Carson reclama e proclama que non hai que confundir a lexibilidade coa comunicación e é un caso curioso á hora de romper as normas e os principios do deseño; o non ter unha formación específica significa que nunca aprendeu as cousas que se supón que non se poden facer. A portada que Ray Gun dedica a Radiohead é un dos seus deseños paradigmáticos.

 

EE.UU, 1948

Pioneira do deseño gráfico por ordenador

The Modern Poster

Cartel para The Museum of Modern Art. NY

O desafío á cuadrícula que propoñía Wolgang Weingart anos atrás será asumido como máxima dalgúns dos seus alumnos máis avantaxados como April Greiman, Dan Friedman ou Willi Kunz que negaron a noción de estilo, aínda que se lles etiquetará dentro do que se coñece como tipografía new wave. Todo iso insérese no auxe da actitude libertaria proposta polo posmodernismo, que comezará a impoñerse, rexeitando o dogma dos estilos modernos. É un momento de ruptura de convencións, onde as tipografías mesturan tamaños e pesos e en moitos casos flotan na superficie, como advertimos en deseños paradigmáticos como o cartel da exposición The Modern Poster de April Greiman para o MoMA de Nova York. Son os deseños de Greiman os que supoñen un punto de inflexión en tanto que obedecen a unha nova concepción do espazo, procurando unha nova dimensión de profundidade a partir de liñas en diagonal que invisten a perspectiva ao modo do Lissitzky. En moitos deseños de Greiman as formas retroceden no espazo e móvense cara atrás e cara a adiante, xerando un espazo dinámico ata entón inédito. Greiman foi pioneira á hora de utilizar o Macintosh e así conseguiu ampliar os límites do deseño burlando o escepticismo tecnolóxico da gran maioría do momento.

 

Austria, 1908 – Nova Iorque, 1991

Deseñadora gráfica e directora de arte.

Revista Glamour

Revista Glamour, agosto 1943

The Condé Nast Publications.

A condición de pioneira de Cipe Pineles resulta evidente se atendemos a que foi a primeira muller directora de arte nunha revista de información xeral estadounidense e a primeira en converterse en membro do Club de Directores de Arte de Nova York. Pero sobre todo pola vitalidade gráfica e o enfoque experimental das súas composicións para Glamour, Seventeen, Charm ou Mademoiselle, revistas das que foi directora de arte. Antes, tivera como mentor a Mehemed Fehmy Agha, que foi quen modernizou a revista Vanity Fair. O seu estilo fresco e enxeñoso revolucionou o carácter visual de publicacións destinadas a mulleres independentes, o que a levará. a traballar con algúns dos mellores fotógrafos e artistas do momento, como André Kertész, Herbert Matter ou Ladislav Sutnar. A partir dos anos sesenta exercerá a profesión máis desde a consultoría e o ensino.

 

Barcelona, 1938. Premio Nacional de Deseño en 1988.

Barcelona´92

É este un dos carteis máis recoñecibles dos anos noventa, grazas á extraordinaria difusión que se lle deu dende o Comité Olímpico Internacional e o Ajuntament de Barcelona. Os Xogos Olímpicos de Barcelona’92 e a celebración da Expo de Sevilla no mesmo ano supuxeron aos ollos do mundo a entrada de España na Modernidade. De entre ambos acontecementos, as Olimpiadas de Barcelona foron un fito a nivel deportivo e a súa imaxe gráfica —realizada por Josep M. Trias co seu estudio Quod— co seu símbolo e logotipo, e sobre todo a súa mascota Cobi —realizada por Javier Mariscal—, alonxada dos canons e cunha simpática e amable personalidade que lle permitiu afianzarse para lograr se manter na memoria colectiva, serán paradigmas do que é un bo traballo de comunicación. Este cartel de Enric Satué é a terceira pata deste éxito sen precedentes do deseño español, que fixo que moitos cidadáns comezasen a coñecer o nome dos deseñadores e entendesen o deseño como motor económico. Conta o seu autor que os seus fillos lle axudaron a combinar as cores olímpicas nos dedos das mans, achando interesantes asociacións para incorporalas ao cartel orixinal.

Páxinas