Françoise Vanneraud. Nin principio nin fin, unha paisaxe á deriva

A obra de Françoise Vanneraud aséntase na viaxe do espectador, físico e mental, pero sobre todo incerto, inaccesible, deses que se conxugan entre o real e o imaxinario, entre o silencio e a palabra. Como espectadores vémonos atrapados, atraídos polo abismo dunha paisaxe fracturada que proxecta esas fisuras na nosa percepción. A realidade móstrasenos directa, aínda cando permanece encriptada, porque se trata, antes de nada, dun itinerario emocional, que se experimenta desde dentro, desde o recordo, nunha especie de proceso de interiorización, que nos facilita o mapa aínda que paradoxalmente sexa para perderse.

Nese camiño prodúcese o encontro inesperado e o proceso plástico resólvese coma eco dun instante que se aparece e permanece pendente, coma no cinema de Tarkovski, coa súa capacidade de transitar ou aproximar as distintas escalas. Son obras que comparten unha maneira de penetrarse no abisal dun territorio coñecido que se nos presenta como espazo intersticial, como se a cada forma coñecida lle correspondese un proceso de abstracción. Advertímolo nos seus mapas, onde suprime os países para recrear un buraco que só ten auga e convértese nunha paisaxe sen fronteiras, compartido. Tamén nas súas postais, onde aparecen icebergs no medio da nada, creando illas entre o poético e o catastrófico.

O baleiro, en ambos os casos, pasa a ser unha sutil membrana que se resolve como elocuente escenario, deixando de ser un espazo neutro. É como se quixese falarnos da memoria desde o esquecemento, para que como espectadores sexamos capaces de conxugar ideas nesa sorte de narrativa aberta, que nos obriga a camiñar, ás veces literalmente, como na instalación que dá título a esta exposición: nin principio nin fin. Esta enorme instalación proxéctase a partir de fragmentos montañosos —Atlas, Alpes, Cordilleira dos Andes...— que se deslizan na súa pintura, da cal despréndese o xeo para acabar converténdose nun arquipélago de icebergs que se expande polo chan nunha sorte de cadro dentro do cadro, con forma de paisaxe que se descompón. As gretas na paisaxe lémbrannos os problemas do cambio climático, pero sobre todo, este territorio quebradizo lévanos ao sentido de deriva como maneira alternativa de ver e habitar a realidade, na que para atopar algo resulta necesario perderse.

Françoise Vanneraud non trata de representar o mundo senón de recompoñelo. É algo que Arthur Danto intuía xa como tarefa dos dadaístas como John Heartfield. Conforma así paisaxes mentais a partir de recordos e experiencias vividas, auscultando o territorio e proxectando as súas imaxes como poéticos enigmas que funcionan como resonancias do real. A nosa mirada concéntrase e a obra condénsase. Didi-Huberman chámao “espesor” antropolóxico. Entre tanto, a realidade conxúgase como interrogante e a experiencia retiniana non é máis que a punta do iceberg da realidade global. Como dirá o propio Didi-Huberman, cando ver é sentir que algo se nos escapa ineluctablemente: dito doutra maneira, cando ver é perder. Nas obras de Françoise Vanneraud tratar de acceder ao misterio significa efectivamente un afastamento, unha viaxe sen principio nin fin.

Françoise Vanneraud é unha artista francesa que traballa o tempo e a paisaxe como territorio e como narrativa histórica, como memoria, a través da fotografía, o debuxo, a pintura e a instalación con vocación performativa. A exposición Nin principio nin fin, unha paisaxe á deriva é un proxecto que conta coa axuda da Deputación da Coruña e a colaboración da Galería Ponce + Robles.

Comisario: David Barro

Fotografía: @roialonso_fotografia